اشکال و خواص به لیمو

فراورده های گیاه:

از فراورده های به لیمو موجود در بازار آن می توان به چای ورون (وربن) یا چای جادویی یا چای آرامبخش اشاره کرد، که از بهترین نوشیدنی های روی زمین است. در تابستانها، چای سرد به لیمو با یخ و همراه چند شاخه نعناع، نوشیدنی خوش طعم و نشاط انگیزی را تشکیل می دهد. برگهای تازه این گیاه رایحه ی لیمو را به نوشیدنیهای تابستانی و سالادهای میوه می دهند و می توانند جانشین خلال لیمو در تهیه سسها و شیرینی باشند. برگهای تازه ی گیاه که سخت و محکم هستند درابتدا طعم صابون را دارند، از اینرو باید چند ساعت پیش از مصرف برگها بریده و جدا شوند.

اشکال مصرف:

۱-    دارویی:

گیاه خشک- تازه، چای کیسه ای و شربتی به نام به لیمو خالص در مراکش.

۲-    آرایشی:

 ادکلن- استحمام با این گیاه- رفع خستگی چشم. اکنون کرم آبرسان و رطوبت دهنده ای به نام  Verbena hydrolates در اسپانیا به قیمت ۱۲ دلار ساخته شده است که کرم آرایشی است.

۳-    نوشیدنی ها:

نوشیدنی های مطبوع به عنوان هضم کننده غذا

برخی برگ های به لیمو را به صورت اسفناج می پزند. همچنین به صورت چاشنی در سالاد و سالاد میوه ای بکار می رود .

خواص:

آرامبخش، کاهش دهنده فشارخون، تقویت حافظه ومعده، خواب آور در شب، تب بر، شستشو دهنده کلیه، ضد سرماخوردگی، تشنج، نقرس، رماتیسم، سردرد، و سرگیجه، ناراحتی های عصبی، میگرن، غلظت خون، آسم، اسهال، سینوزیت، صدای گوش و خستگی بدن

برگ ها و پیکر رویشی تازه ی این گیاه حاوی اسانسی می باشند که بوی لیمو می دهد و آنچنان عطر دلنشینی دارد که همیشه به عنوان یک گیاه معطر در باغ های سلطنتی اسپانیا کشت می شده است.

برگ به‌لیمو دارای 9/0 تا 5/1 درصد اسانس لوژیر می باشد. برخی منابع میزان اسانس را تنها 5/0 درصد گزارش کرده اند. از هر 100 کیلوگرم برگ گیاه به‌لیمو، حدود 510 گرم از این اسانس به دست می آید که با اسانس مرکبات مخلوط می-شود.

اسانس به لیمو سبک تر از آب بوده، رنگ آن زرد مایل به سبز روشن و با بویى مشابه لیمو است. نحوه اسانس گیری این گیاه تقطیر با بخار آب می باشد.

ترکیب اصلی اسانس سیترال می باشد و سایر اجزای اسانس آن عبارتند از: لیمونن، کارون، لینالول، ژرانیول و ...

ترکیبهای عمده شناسایی شده در برگ گیاه به لیمو عبارتند از :

Limonene – cineole – geranial – neral – spathulenol – caryophllene oxide

و ترکیبهای عمده شناسایی شده در گل عبارتند از :

Limonene – cineole – geranial – neral - spathulenol – caryophllene oxide -  neryl acetate

(مقدار اسانس موجود در گل از برگ کمتر است).

مشخصات گیاه شناسی

به لیمو درختچه ای است خزان پذیر از خانواده ی شاهپسند که ارتفاع درختچه این گیاه 5/1 تا 2 متر بوده که گاهی بیشتر هم می شود. ارتفاع این گیاه به 3 تا 5 متر نیز می رسد. این گیاه دارای ساقه دراز، زاویه دار و منشعب می باشد.

نام علمی این جنس به افتخار دکتر اوگوست لیپی جهانگرد فرانسوی که به آمریکای جنوبی مسافرت نموده و این نبات را به خود به اروپا برده، گذارده شده است.

جنس Lippia  دارای بیش از 200 گونه است که در این بین L.citriodora  دارای اهمیت ویژه ای می باشد.

برگ های این گیاه به صورت کشیده و به رنگ سبز کمرنگ دیده می شوند و بصورت دسته های سه تایی بر روی ساقه قرار می گیرند. برگهای ساده سرنیزه ای به طول ۷ تا ۱۰ سانتی متر با قاعده گره ای ، خشن، کامل ، فراهم ، مجتمع به تعداد 3 یا 4 تایی و به رنگ سبز روشن دارد .

گلهای به لیمو  به رنگ بنفش کمرنگ (ارغوانی رنگ پریده) بصورت گل آذین پانیکول (بصورت خوشه های باریک) در انتهای ساقه (گل آذین انتهایی) وجود دارند. گل های آن کوچک و دارای جامی دو لوبی است که از خارج سفید و از داخل آبی مایل به بنفش است مجموعه گلهای آن نیز ظاهر هرمی شکل در حول یک محور دراز بوجود می آورد. کاسه گل آن لوله ای شکل، منتهی به چهار دندانه باریک و جام گل آن مرکب از 4 لوب پهن است. چهار پرچم دارد که دو به دو مساوی است.